Tarcza antykryzysowa – założenia projektu ustawy

Obecnie trwają prace nad Ustawą o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw – tzw. tarczą antykryzysową. 

Na podstawie opublikowanego projektu powyższej ustawy z dnia 21 marca 2020 r. możemy wstępnie wskazać Państwu proponowane zmiany przepisów oraz najważniejsze rozwiązania istotne z punktu widzenia pracodawców i przedsiębiorców zatrudniających pracowników w kontekście prawa pracy i HR. 

Poniżej dokonujemy dla Państwa ich wyszczególnienia wraz z krótką charakterystyką. 

1. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy – możliwość przedłużenia okresu przysługiwania specjalnego zasiłku opiekuńczego związanego z zamknięciem żłobków, przedszkoli, szkół itp. oraz rozszerzenie zakresu jego obowiązywania także m.in. na opiekunów niepełnosprawnych dzieci i opiekunów niepełnosprawnych osób dorosłych. 
2. Kilka form pomocy dla pracodawców „na pracowników” – mających na celu zarówno zatrzymanie na stanowiskach pracy zatrudnionych pracowników, pomoc pracodawcom odnotowującym spadek obrotów w wypłacie wynagrodzeń i zapewnienie ciągłości zatrudnienia, w postaci (należy jednak pamiętać, iż świadczeń nie można łączyć!):
   1. świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy – w przypadku przestoju ekonomicznego bądź redukcji wymiaru czasu pracy, przewidywane jest dofinansowanie wynagrodzenia dla pracowników z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynoszące maksymalnie 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę (w przypadku przestoju ekonomicznego) lub maksymalnie 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (w przypadku redukcji wymiaru czasu pracy); 
   2. dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz składek na ZUS – przyznawanego na podstawie umowy ze starostą w przypadku spadku obrotów gospodarczych; wysokość oraz okres przysługiwania dofinansowania zależne będą zarówno od wielkości spadku obrotów, a także charakteru przedsiębiorcy (mikro, małych oraz średnich przedsiębiorców).
3. Świadczenie postojowe – dotyczące osób zatrudnionych na podstawie m.in. umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, w przypadku których w przedsiębiorstwie ich zleceniodawcy doszło do przestoju w prowadzeniu działalności; będą mogły one, za pośrednictwem zleceniodawcy, wnioskować o wypłatę jednorazowego świadczenia w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia. 
4. Przedłużenie legalności pobytu cudzoziemców na terytorium RP – istotne dla pracodawców zatrudniających cudzoziemców; projekt zakłada przedłużenie terminów na składanie wniosków o zezwolenie na pobyt, przedłużenie terminów obowiązywania wizy, jednoznaczne z przedłużeniem legalności pobytu cudzoziemców na terytorium RP z mocy prawa na okres do upływu 30 dni od dnia ogłoszenia zakończenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. 
5. Zmiana organizacji pracy w zakładzie – możliwość: (1) zmniejszenia okresu nieprzerwanego odpoczynku, (2) wprowadzenia systemu równoważnego czasu pracy, a także – co najbardziej znamienne – (3) stosowania mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników; konieczność zawarcia w tym przedmiocie określonego porozumienia oraz spełnienia określonych warunków przez pracodawcę.
6. Badania lekarskie medycyny pracy – zawieszeniu ulegnie m.in.: (1) obowiązek dot. wykonywania okresowych badań lekarskich, (2) zakaz dopuszczania do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, (3) obowiązek wystawienia przez pracodawcę skierowania na wstępne / okresowe / kontrolne badania lekarskie; wszystkie wyżej wskazane wstrzymane obowiązki będzie należało wykonać w terminie 60 dni od momentu odwołania obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. 
7. Umowy o dzieło – pracodawca będzie miał obowiązek informować ZUS o każdej zawartej umowie o dzieło z osobą niebędącą pracownikiem w terminie 7 dni od dnia jej zawarcia.
8. Przedłużenie okresu zawarcia umowy o prowadzenie PPK – przewidziane zostało dla średnich przedsiębiorców i wynosić będzie 9 miesięcy, a nie – jak dotychczas – 3 miesiące. 
9. Przedłużenie okresu ważności orzeczeń – zmiany te z punktu widzenia organizacyjnego będą istotne dla wszystkich pracodawców, gdyż dotyczyć będą różnego rodzaju orzeczeń posiadanych przez pracowników, poczynając od orzeczeń o częściowej niezdolności do pracy i orzeczeń o niepełnosprawności. Ich ważność zostanie przedłużona, a wraz z nią – także prawo do świadczeń z ich tytułu wynikających. 
10. Praca w niedziele – będzie możliwa w ciągu trwania stanu epidemii oraz w ciągu 30 dni po jego odwołaniu, w zakresie związanym z rozładowywaniem, przyjmowaniem i ekspozycją towarów pierwszej potrzeby. 

Należy wskazać, iż do zakresu proponowanych rozwiązań w ww. projekcie wiele środowisk, w tym zrzeszenia pracodawców i przedsiębiorców, zgłaszają liczne uwagi i propozycje zmian. Dlatego też obecnie sygnalizujemy Państwu istotne rozwiązania zaproponowane przez władze. Szerszą analizę wprowadzanych rozwiązań przekażemy przedstawimy oczywiście po ogłoszeniu finalnej treści ww. ustawy.