Równowaga płci na stanowiskach dyrektorskich w dużych spółkach giełdowych

W listopadzie 2022 roku przyjęto Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2381 w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów spółek giełdowych oraz powiązanych środków („Dyrektywa”), której celem jest zapewnienie zrównoważonej reprezentacji kobiet i mężczyzn w organach spółek giełdowych. W Polsce chodzi o członków zarządu i rady nadzorczej / komisji rewizyjnej. Państwa członkowie powinny wdrożyć Dyrektywę do krajowych porządków prawnych do dnia 28 grudnia 2024 roku.

Z kolei spółki, które są objęte Dyrektywą, muszą zapewnić równowagę płci w swoich organach do dnia 30 czerwca 2026 roku.

Na początku września br. opublikowano projekt ustawy, która ma wprowadzać Dyrektywę do przepisów krajowych. Zmieniona ma zostać przede wszystkim ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych

Podmioty zobowiązane

Nowe przepisy mają znaleźć zastosowanie wyłącznie do spółek giełdowych, które mają swoją siedzibę na terenie RP oraz co najmniej jedna ich akcja jest dopuszczona do obrotu na rynku regulowanym. Co istotne, nie będą one stosowane do mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców w rozumieniu Prawa przedsiębiorców.

Narzędzia zapewniające równowagę płci w organach spółek

Projektowane rozwiązania zakładają, że walne zgromadzenie spółki będzie zobowiązane do przyjęcia, w drodze uchwały, polityki zatrudnienia w zarządzie oraz radzie nadzorczej spółki. Celem tej polityki będzie osiągnięcie równowagi płci w organach spółki.

W polityce mają zostać określone wprost zasady procesu selekcji kandydatów na stanowiska w organach spółki. Ponadto, spółka będzie miała obowiązek udostępnić na swojej stronie internetowej, w miejscu przeznaczonym na komunikację z akcjonariuszami, politykę zatrudnienia oraz informację o sankcjach za niewykonanie lub nienależyte wykonywanie obowiązków.

Dodatkowo, projekt ustawy zakłada by w zarządzie, jak i w radzie nadzorczej spółki przyznano 33% stanowisk osobom należącym do niedostatecznie reprezentowanej płci (tzw. osiągnięcie parytetu).

Kryteria doboru kandydatów

Projekt ustawy zakłada, że w procesie selekcji kandydatów będą musiały być stosowane jasne, neutralnie sformułowane i jednoznaczne kryteria. W oparciu o tak sformułowane kryteria, ma dojść do wyboru kandydata, z uwzględnieniem jego kwalifikacji oraz potrzeby zapewnienia równowagi płci. Kandydaci na stanowiska w organach spółki będą wybierani na podstawie oceny ich kwalifikacji.

Dopiero w przypadku, gdy kandydaci będą posiadać równorzędne kwalifikacje, pierwszeństwo przyznane zostanie kandydatowi należącemu do płci niedostatecznie reprezentowanej. Jedynym wyjątkiem od tej zasady ma być sytuacja, w której za wyborem kandydata płci przeciwnej będą przemawiać inne zasady dotyczące różnorodności, określone w przepisach prawa lub w polityce zatrudnienia, oparte o kryteria niemające charakteru dyskryminacyjnego.

Na żądanie kandydata, spółka poinformuje go o kryteriach zastosowanych w procesie selekcji, ocenie porównawczej i jej uzasadnieniu.

Osoba, wobec której spółka naruszy wymogi formalne związane z transparentną selekcją kandydatów, będzie miała prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

Obowiązek sprawozdawczości

Projekt ustawy ustanawia obowiązek sporządzania corocznego sprawozdania dotyczącego udziału przedstawicieli poszczególnych płci w organach spółki oraz środków podjętych w celu zapewnienia równowagi płci w tych organach przez zarząd spółki. Spółka będzie zobowiązana udostępnić sprawozdanie na swojej stronie internetowej. Dodatkowo, w terminie do dnia 15 marca każdego roku spółka będzie miała obowiązek przekazać sprawozdanie Pełnomocnikowi Rządu do Spraw Równego Traktowania.

Jeżeli spółka nie będzie realizować ciążących na niej obowiązków lub będzie je realizować nieprawidłowo, Komisja Nadzoru Finansowego będzie mogła nałożyć karę pieniężną do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy.

Podsumowanie

• Czas na wdrożenie postanowień Dyrektywy do krajowych porządków prawnych państwa członkowskie UE mają do 28 grudnia 2024 roku, tak by do 30 czerwca 2026 roku móc zapewnić w organach spółek równowagę płci.
• Obecnie projekt ustawy, który dostosuje polskie przepisy do wymagań Dyrektywy, nie trafił jeszcze do Sejmu RP i jest w fazie opiniowania.