Odpis na zfśs – wysokość obniżona do ustawowej

Z uwagi na zbliżający się koniec / początek roku kalendarzowego, chcielibyśmy przypomnieć Państwu o zmianie dot. zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, która została wprowadzona tzw. „Tarczą antykryzysową 4.0.”, tj. jeszcze w czerwcu 2020 roku. Informowaliśmy Państwa o tych zmianach już wówczas, ale „dla pewności” ponownie zwracamy uwagę na istotną kwestię.

Wprowadzony w czerwcu przepis art. 15ge tarczy przewidywał m.in. możliwość zawieszenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Jednak – UWAGA – był tam także art. 15ge ust. 3, zgodnie z którym:

1. w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19,
2. w przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych (o którym mowa w art. 15g ust. 9 tarczy) lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń (o którym mowa w art. 15gb ust. 2 tarczy),

nie stosuje się postanowień układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania, wprowadzonych na podstawie art. 4 ustawy o zfśs, ustalających wyższą wysokość odpisu na fundusz oraz inne świadczenia o charakterze socjalno-bytowym niż określa ta ustawa. W takim przypadku stosuje się wysokość odpisu na ten fundusz określoną w tej ustawie.

Mimo podnoszonych wśród komentatorów poglądów, iż w ślad za możliwością zawieszenia funduszu (przewidzianą w art. 15ge ust. 1 tarczy), także i w zakresie wyższej wysokości odpisu ustawa powinna wprowadzać możliwość jego obniżenia przez pracodawcę, a nie „zmuszać” pracodawcę do stosowania ustawowej wysokości odpisu, to należy zwrócić uwagę, iż (niestety) przepis ten został sformułowany w sposób jednoznaczny.

Oznacza to, że jeżeli układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagrodzenia zawierają postanowienia korzystniejsze niż ustawa o zfśs w zakresie wysokości odpisu na fundusz lub przewiduje inne niż wymienione w ustawie świadczenia o charakterze socjalno-bytowym, to postanowienia te z mocy prawa nie obowiązują. Dotyczy to okresu obowiązywania ww. stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego w przypadku, gdy u pracodawcy wystąpił spadek obrotów gospodarczych lub istotny wzrost obciążeń funduszu wynagrodzeń, w rozumieniu ww. przepisów.

Literalne brzmienie przepisu (a na takim najczęściej poprzestają urzędy i organa kontrolne) wskazuje, że samo spełnienie wskazanych dwóch przesłanek (tj. stan epidemii + spadek obrotów lub wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń) obniża z mocy prawa wysokość odpisu na fundusz do wysokości ustawowej.

Kwestie te muszą uwzględnić pracodawcy, u których wystąpił ww. spadek obrotów / wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń, planując działalność funduszu także w kolejnym roku, w który wchodzimy z nadal obowiązującym stanem epidemii.

W razie pytań lub wątpliwości oczywiście jesteśmy do Państwa dyspozycji.