Kasy zapomogowo-pożyczkowe na nowo – co się zmieni?

11 października 2021 r. weszła w życie ustawa o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. poz. 1666), która zastąpiła dotychczas obowiązujące w tym zakresie przepisy rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy.

Ustawa w dużej mierze stanowi powtórzenie przepisów wspomnianego powyżej rozporządzenia. Niemniej jednak zgodnie z wolą ustawodawcy ma również na celu uporządkowanie i uszczegółowienie unormowań dotyczących kas, a także dostosowanie ich do obowiązujących regulacji ustawy o związkach zawodowych.

Treść statutu według ustawy

Ustawa modyfikuje dotychczas obowiązujące wymogi, jakim powinien odpowiadać statut kasy, wprost wskazując na jego obligatoryjne elementy, spośród których można wymienić m.in.:

• zasady, sposób przetwarzania i zabezpieczenia danych osobowych;
• wskazanie administratora danych osobowych;
• konieczność określenia w statucie wzoru oświadczenia woli, którego treścią jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych tego, kto składa oświadczenie.

W statucie określić też należy przypadki obligatoryjnego i fakultatywnego skreślenia członka kasy z listy członków kasy, a także wskazać sytuacje, w których walne zebranie członków może odwołać członka zarządu lub komisji rewizyjnej przed upływem jego kadencji oraz sytuacje w których przeprowadza się wybory uzupełniające do tych organów kasy. Z tych względów zachodzić będzie konieczność dostosowania obecnie obowiązujących statutów kas do nowych ustawowych wymogów. Kasy zapomogowo – pożyczkowe będą miały na to 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Definicja pracownika

Do jednych z istotniejszych zmian w zakresie kas należy także rozszerzenie definicji pracownika. Zgodnie z brzmieniem nowej ustawy do KZP może wstąpić osoba wykonująca pracę zarobkową u danego pracodawcy, a zatem również osoba zatrudniona na podstawie innej niż umowa o pracę, tj.: na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło itp. Co więcej, zmiana tej definicji oznacza, że kasę zapomogowo-pożyczkową mogą utworzyć nie tylko pracownicy, ale również pozostałe osoby wykonujące pracę zarobkową u danego pracodawcy.

Siedziba i adres

Jak dotąd przepisy nie sugerowały sposobu określania siedziby i adresu kasy. Nowa ustawa wprost wskazuje, że siedzibą i adresem kasy zapomogowo-pożyczkowej są siedziba i adres pracodawcy, u którego została ona utworzona, a w przypadku kas międzyzakładowych – siedziba i adres pracodawcy, u którego odbywają się posiedzenia zarządu.

Kontrola nad kasami

Dotychczas obowiązujące przepisy rozporządzenia wskazywały, że w zasadzie jedyny nadzór – społeczny – nad kasami sprawowały związki zawodowe. Obecnie kontrole nad nimi sprawuje zakładowa organizacja związkowa. Z kolei, jeżeli u pracodawcy działa więcej niż jedna taka organizacja, wówczas kontrola sprawowana jest wspólnie poprzez stworzenie reprezentacji związkowej oraz wyznaczenie osoby, która ma prawo uczestnictwa w posiedzeniach walnego zebrania członków. W przypadku nieutworzenia wspólnej reprezentacji związkowej kontrolę nad kasami sprawuje zakładowa organizacja związkowa, zrzeszająca największą liczbę osób wykonujących pracę zarobkową u pracodawcy, u którego działa ta organizacja.

Zdarzają się przypadki, w których u pracodawcy nie działa żadna zakładowa organizacja związkowa, wówczas kontrolę sprawuje rada pracowników, a w przypadku jej braku – reprezentacja osób wykonujących pracę zarobkową wyłoniona w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Podobnie jak w przypadku wspólnej reprezentacji związkowej, tak i pozostałe podmioty sprawujące nad kasą kontrolę, powinny wyznaczyć osobę, która ma prawo uczestnictwa w posiedzeniach walnego zebrania członków

Co istotne, w ramach kontroli określono nowe obowiązki kasy dotyczące przekazywania podmiotowi sprawującemu nad nią kontrolę między innymi protokoły z posiedzeń organów kasy oraz protokoły z kontroli działalności kasy sporządzone przez komisję rewizyjną, a także sprawozdania z bieżącej działalności organów kasy oraz sprawozdania finansowe.

Szerokie spektrum

Jak widać wprowadzone zmiany dotykają różnych materii, tym samym wymagając kompleksowej zmiany dotychczasowych statutów i zasad funkcjonowania kas. Każda kasa ma bowiem obowiązek dostosować obecne statuty do nowych ustawowych wymogów w ciągu 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Jeżeli w ww. zakresie potrzebują Państwo wsparcia, zachęcamy do kontaktu z ekspertami Kancelarii.