Znamy program kontroli PIP na 2025 rok

Na początku grudnia Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki przedstawił program działania Państwowej Inspekcji Pracy na lata 2025-2027. Inspektorzy PIP mają w 2025 roku przeprowadzić 55 tysięcy kontroli.

Z informacji przedstawionych przez Głównego Inspektora wynika, że w tym roku PIP skupi się w dużej mierze na kontroli legalności pracy i pobytu cudzoziemców. W przypadku dużych grup zatrudnionych cudzoziemców inspektorzy PIP będą wspierani przez Straż Graniczną.

Kontynuowane mają być też kontrole w agencjach zatrudnienia, w agencjach pracy tymczasowej, a także u pracodawców-użytkowników. Szczególnej weryfikacji mają podlegać podstawy zatrudnienia w tych podmiotach – PIP będzie sprawdzać, czy nie zawarto umów cywilnoprawnych w warunkach, w których charakter zatrudnienia świadczy o istnieniu stosunku pracy.

Zapowiedziano także, że w dalszym ciągu prowadzone będą kontrole inicjowane sygnałami o naruszaniu przepisów prawa pracy przez konkretnych pracodawców. Główny Inspektor PIP poinformował, że takie kontrole będą wszczynane przede wszystkim w związku ze zgłoszeniami nieprawidłowości w zakresie wypłacania wynagrodzeń i innych świadczeń, a także w związku z naruszeniami przepisów o czasie pracy, stosunku pracy i warunkami pracy. Kontroli mają dotyczyć również przestrzegania przepisów dotyczących pracowniczych planów kapitałowych, wykonywania pracy zdalnej, mobbingu.

Co ważne, mają rozpocząć się kontrole związane z ochroną sygnalistów, więc PIP prawdopodobnie będzie sprawdzać, czy wdrożone zostały odpowiednie regulacje wewnętrzne dotyczące zgłaszania nieprawidłowości.

Inspektorzy będą także weryfikować poziomy wynagrodzeń kobiet i mężczyzn u pracodawców pod kątem tego, czy są oni wynagradzani za jednakową pracę (lub o jednakowej wartości) na takim samym poziomie. Program kontroli potwierdza, że pracodawcy są zobowiązani do wyrównywania wynagrodzeń już na podstawie samych przepisów Kodeksu pracy, bez względu na implementowanie do polskiego porządku prawnego tzw. dyrektywy o jawności wynagrodzeń, którą Polska powinna wdrożyć do czerwca 2026 r. i która nakłada obowiązek analizowania i ujawniania poziomów wynagrodzeń kobiet i mężczyzn zatrudnionych na danym stanowisku.

Kolejną kwestią, na którą zwrócił uwagę Główny Inspektor PIP, jest temat uprawnień rodzicielskich – inspektorzy mają w tym roku badać, czy pracodawcy przestrzegają przepisów, które weszły w życie w kwietniu 2023 r. i które wprowadziły nowe uprawnienia dla pracowników-rodziców, w tym wydłużenie urlopu rodzicielskiego oraz korzystne dla pracowników zmiany w zakresie urlopu ojcowskiego.

Inspekcja Pracy zrealizuje też w najbliższych latach kampanie prewencyjno-kontrolne, dotyczące:

• zapobiegania wypadkom związanym z pracą w sektorze przemysłowym;
• ochrony pracowników narażonych na działania czynników CMR (działanie czynników rakotwórczych, mutagennych lub reprotoksycznych) oraz przeciwdziałania negatywnym skutkom zdrowotnym związanym z ryzykiem narażenia na pył azbestu w miejscu pracy;
• działań kontrolno-nadzorczych i prewencyjnych w obszarze legalności zatrudnienia, powierzania innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez cudzoziemców.

Warto mieć na uwadze powyższy program kontroli i przeanalizować, czy w Państwa organizacji mogą występować ewentualne nieprawidłowości w którejś z kwestii uwzględnionych w tym programie. Przygotowanie się na potencjalną kontrolę i odpowiednio wczesne wprowadzenie zmian może uchronić pracodawcę przed karami ze strony inspekcji pracy.